Schurft: symptomen, behandeling & (scabiës) foto’s

Schurft is een huidinfectie die wordt veroorzaakt door een mijt die bekend staat als Sarcoptes scabiei. Hierdoor ontstaat een jeukende uitslag op je huid.

Onbehandeld kunnen deze microscopische mijten maandenlang op je huid leven. Ze planten zich voort op het huidoppervlak en graven zich dan in om eitjes te leggen.

Lees verder voor meer informatie over schurft, de symptomen en de behandeling.

Wat is schurft?

Er zin op ieder moment ongeveer 200 miljoen gevallen van schurft in de wereld. Schurft is een zeer besmettelijke aandoening die overgaat door direct huidcontact.

Als je schurftbeten en de kenmerkende uitslag herkent, kun je sneller een behandeling vinden. De verheven uitslag kan huidkleurig, rood, bruin of paars zijn, afhankelijk van je huidskleur. Algemene ontstekingen veroorzaakt door de schurft mijten kunnen rood lijken op lichtere huidtinten en grijs op donkere huidtinten.

Hoe ziet schurft eruit?

Schurft symptomen

Na de eerste blootstelling aan schurft kan het 2-5 weken duren voordat de symptomen verschijnen. De symptomen ontwikkelen zich meestal sneller bij mensen die al eerder schurft hebben gehad, vaak al 1-4 dagen na blootstelling.

De kenmerkende symptomen van schurft zijn huiduitslag en intense jeuk die ‘s nachts erger wordt.

De uitslag zelf kan bestaan uit:

• Kleine beten
• Netelroos
• Bultjes onder de huid

Veel voorkomende plekken voor schurft zijn de:

• Pols
• Elleboog
• Oksel
• Tepel
• Penis
• Taille
• Billen
• Gebied tussen de vingers

De holensporen van de mijt zijn soms te zien op de huid. Ze kunnen eruitzien als kleine verhoogde of verkleurde lijntjes.

Wat veroorzaakt schurft?

Schurft is het resultaat van een besmetting met kleine, achtpotige mijten. De mijten graven zich in de bovenste laag van je huid om te leven en zich te voeden. Vrouwelijke mijten leggen eitjes. Je huid reageert op de mijten en hun uitwerpselen en je krijgt jeukende huiduitslag.

Deze mijten kunnen gemakkelijk tussen mensen worden overgedragen. Direct huid-op-huid contact is de meest voorkomende manier waarop schurft wordt verspreid.

De mijten kunnen ook verspreid worden via besmette:

• Meubels
• Kleding
• Beddengoed

Kun je schurft van dieren krijgen?

Dieren verspreiden niet het type schurft dat mensen aantast. Een ander type schurftmijt kan je huisdieren aantasten, wat de aandoening veroorzaakt die schurft heet.

Soorten schurft

Er is maar één soort mijt die schurft bij mensen veroorzaakt. Deze mijten kunnen echter verschillende soorten aantastingen veroorzaken.

• Typische schurft: Deze besmetting komt het meest voor en veroorzaakt een jeukende uitslag op de handen, polsen en andere veelvoorkomende plekken.
• Nodulaire schurft: Dit type schurft kan zich ontwikkelen als jeukende, verhoogde bultjes of bobbels, vooral rond je geslachtsdelen, oksels of liezen.
• Noorse schurft: Sommige mensen met schurft kunnen een andere vorm van aantasting ontwikkelen die Noorse schurft of korstschurft wordt genoemd. Dit is een ernstigere en zeer besmettelijke vorm van schurft. Mensen met korstschurft ontwikkelen dikke huidkorsten die duizenden mijten en eitjes bevatten.

Gekroesde schurft ontwikkelt zich meestal bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Hieronder vallen mensen die:

• Leven met hiv
• Steroïden of bepaalde medicijnen gebruiken (zoals sommige voor reumatoïde artritis)
• Chemotherapie ondergaan

Mogelijke complicaties van schurft

Schurft is zeer besmettelijk en kan gemakkelijk leiden tot een uitbraak in de gemeenschap. In zeldzame gevallen kunnen bacteriële infecties van schurftzweren ernstige complicaties veroorzaken zoals:

• Chronische nierziekte
• Septikemie, een bacteriële infectie van je bloedbaan
• Hartaandoening
• Aanhoudende jeuk door schurft kan leiden tot slapeloosheid.

Diagnose schurft

Een arts zal waarschijnlijk de diagnose schurft kunnen stellen door eenvoudigweg een lichamelijk onderzoek uit te voeren en het aangetaste huidgebied te inspecteren. In sommige gevallen wil de arts de diagnose bevestigen door met een naald een mijt van je huid te verwijderen.

Andere tests die artsen kunnen gebruiken om de diagnose schurft te stellen zijn weefselbiopten en inkttesten om de holenpaden te markeren.

Behandeling van schurft

Behandeling van schurft bestaat meestal uit het verwijderen van de besmetting met voorgeschreven zalven, crèmes en lotions die direct op de huid kunnen worden aangebracht. Er zijn ook orale medicijnen verkrijgbaar.

Zalf, crème en lotion voor schurft

Een arts zal je waarschijnlijk instrueren om de medicijnen ‘s nachts aan te brengen, wanneer de mijten het meest actief zijn. Het kan nodig zijn om je hele huid vanaf de nek naar beneden te behandelen. De volgende ochtend kun je de medicatie eraf wassen.

Enkele veelgebruikte medicijnen tegen schurft zijn:

• 5% permethrine crème
• 25% benzylbenzoaat lotion
• 10% zwavelzalf
• 10% crotamiton crème
• 1% lindaan lotion

Medicijnen tegen schurftjeuk

Een arts kan ook aanvullende medicijnen voorschrijven om de vervelende symptomen van schurft te verlichten. Deze medicijnen zijn onder andere:

• Antihistaminica, zoals difenhydramine (Benadryl) of pramoxinelotion om de jeuk onder controle te houden
• Antibiotica om eventuele infecties te doden die ontstaan als gevolg van het voortdurend krabben aan je huid
• Steroïde crèmes om de zwelling en jeuk te verlichten

Bij ernstige of wijdverspreide schurft kan een agressievere behandeling nodig zijn. Een orale tablet genaamd ivermectine (Stromectol) kan worden gegeven aan mensen die:

• Geen verbetering van de symptomen zien na een eerste behandeling
• Korstschurft hebben
• Schurft hebben die het grootste deel van het lichaam bedekt

Natuurlijke behandeling van schurft

Sommige traditionele schurftbehandelingen kunnen ongewenste bijwerkingen veroorzaken, zoals:

• Een branderig gevoel op de huid
• Roodheid of irritatie
• Zwelling
• Gevoelloosheid of tintelingen

Hoewel deze bijwerkingen meestal tijdelijk zijn, kunnen ze ongemakkelijk zijn.

Veel voorkomende natuurlijke behandelingen tegen schurft zijn:

• Tea tree olie
• Aloë vera
• Capsaïcine crème
• Essentiële oliën
• Zepen

Is schurft besmettelijk?

Schurft is zeer besmettelijk. Het kan op de volgende manieren verspreid worden:

• Langdurig huid-op-huid contact, zoals handen vasthouden
• Intiem persoonlijk contact, zoals geslachtsgemeenschap
• Het delen van kleding, beddengoed of handdoeken die zijn gebruikt door iemand met een schurftinfectie

Omdat schurft meestal wordt overgedragen door direct lichamelijk contact, kan de besmetting gemakkelijk worden doorgegeven aan familieleden, vrienden en seksuele partners. De besmetting kan zich ook snel verspreiden in omgevingen waar veel mensen langere tijd nauw contact hebben, zoals scholen.

Schurft voorkomen

De beste manier om te voorkomen dat je schurft krijgt is door direct huid-op-huid contact te vermijden met iemand van wie bekend is dat hij schurft heeft. Het is ook het beste om ongewassen kleding of beddengoed te vermijden dat is gebruikt door een persoon met scabiës.

Schurftmijten kunnen 2-3 dagen leven nadat ze van je lichaam zijn gevallen, dus je moet bepaalde voorzorgsmaatregelen nemen om een nieuwe besmetting te voorkomen. Zorg ervoor dat je alles wast in heet water van 50°C:

• Kleding
• Beddengoed
• Handdoeken
• Kussens

Veelgestelde vragen

Hieronder staan veelgestelde vragen over schurft.

Wie kan schurft krijgen?

Iedereen kan schurft krijgen. Het krijgen van mijten heeft ook niets te maken met je persoonlijke hygiëne, maar mensen die in nauwe, drukke omgevingen leven, zoals studentenhuizen, lopen meer kans om schurft te krijgen.

Kun je schurftmijten zien?

Schurftmijten zijn niet zichtbaar voor het menselijk oog en bereiken een maximale lengte van ongeveer 0,45 millimeter, of ongeveer de grootte van een speldenpunt.

Hoe lang duurt schurft?

Schurftmijten kunnen 1-2 maanden op een persoon leven.

Schurft vs. bedwantsen

Schurftmijten en bedwantsen voeden zich met het menselijk lichaam. De ene doet het van buiten je lichaam (bedwantsen), terwijl de andere het van binnenuit doet (schurft).

Schurft zijn microscopisch kleine mijten die zich in je huid ingraven om te leven en eitjes te leggen. Als bedwantsen bijten, zie je vaak clusters van beten. Elk cluster bevat meestal drie tot vijf beten die in een zigzagpatroon verschijnen.

Conclusie

Schurft is een huidinfectie door kleine mijten die huidverkleuringen, zwellingen en ernstige jeuk kunnen veroorzaken.

De Sarcoptes scabiei mijten kunnen worden overgedragen door direct contact met schurftzweren of via gemeenschappelijke oppervlakken, wat betekent dat schurft vaak vaker voorkomt in kleine woonruimtes zoals studentenkamers.

Lokale zalven en orale ontstekingsremmers kunnen schurft symptomen vaak effectief behandelen.

Verder lezen over: Wat is collageen?